Hovudside
Rogaland
Hordaland
Sogn of Fjordane
Møre og Romsdal
Leksikon
Oppfinningar
 

    

    
Grunnstoff
10.06.08

Alt stoff i universet er bygd opp av grunnstoff, enten i fri form eller i kjemisk sambinding.

Eit grunnstoff er eit stoff som ikkje kan skiljast i fleire stoff ved konvensjonelle kjemiske metodar. Det består av atom med same atomnummer, det vil seia same talet proton i atomkjernen. Atoma kan vera av ulike isotopar, altså med ulikt tal nøytron og ulik atommasse, men dei kjemiske eigenskapane er i hovudsak avhengige av protontalet.

Dei fleste stoffa rundt oss er bygde opp av eit lite tal grunnstoff som finst i store mengdar på jorda. Den store variasjonen i materiale kjem rundt oss kjem frå at grunnstoffa er bundne saman på svært ulike måtar, som molekyl.

Så langt (2004) er det oppdaga 116 grunnstoff, men berre 91 av dei finst i naturen. Dei siste stoffa er blitt til ved kjernefysiske reaksjonar framkalla av menneske. Desse er radioaktive stoff med svært kort halveringstid, og er forsvunne frå jorda sidan ho og dei blei til.

Så vidt me veit er hydrogen, det enklaste grunnstoffet, òg det mest vanlege i universet, med helium på andreplass. På jorda er oksygen og silisium dei vanlegaste grunnstoffa, og me finn dei særleg i ulike mineralsambindingar.

GRUNNSTOFF

Actinium
Aluminium
Americium
Antimon
Argon
Arsen
Astat

Barium
Berkelium
Beryllium
Bly
Bor
Brom

Californium
Cerium
Cesium
Curium

Dysprosium

Einsteinium
Erbium
Europium

Fermium
Fluor
Fosfor
Francium

Gadolinium
Gallium
Germanium
Gull

Hafnium
Helium
Holmium
Hudrogen

Indium
Iridium

Jern
Jod

Kadmium
Kalium
Kalsium
Karbon
Klor
Kobber
Kobolt
Krom
Krypton
Kvikksølv

Lantan
Lawrencium
Litium
Lutetium

Magnesium
Mangan
Mendelevium
Molybden

Natrium
Neodym
Neon
Neptonium
Nikkel
Niob
Nitrogen
Nobelium

Oksygen
Osmium

Palladium
Platina
Plutonium
Polonium
Praseodym
Promethium
Protactinium

Radium
Radon
Rhenium
Rhodium
Rubidium
Ruthenium

Samarium
Scandium
Selen
Silisium
Sing
Strontium
Svovel
Sølv

Tantal
Technetium
Tellur
Terbium
Thallium
Thorium
Thulium
Tinn
Titan

Unnileksium
Unnilennium
Unniloktium
Unnilkvadium
Unnilpentium
Unnilseptium
Uran

Vanadium
Vismut

Wolfram

Xenon

Ytterbium
Yttrium

Zirkonium

 
Copyright © Scandion, 5986 Hosteland - E-post: mopdal@online.no
Webredaktør: Magne Opdal